rada bym
  • W Ukrainie czy na Ukrainie?

    17.03.2022
    5.03.2022

    Która forma jest poprawna: w Ukrainie czy na Ukrainie? Jeśli w Ukrainie, to kiedy wprowadzono zmianę?

  • zaimki w tekstach religijnych
    13.03.2011
    13.03.2011
    Dzień dobry,
    według zasad opublikowanych przez Radę Języka Polskiego zaimki odnoszące się do Boga można pisać małą lub wielką literą. Chciałabym się upewnić, że dotyczy to również zaimków swój, swoja, swoje.
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam serdecznie!
  • cudzysłów
    22.05.2007
    22.05.2007
    Szanowni Państwo,
    ostatnio słyszymy, jak różni mówcy swobodnie odmieniają cudzysłów na w cudzysłowiu. Coraz częściej dotyczy to również oficjalnych wypowiedzi w radiu i tv. Czyżby zapadły jakieś nowe ustalenia i teraz tak też można?
    B. Sz.
  • Czego się nie znajdzie w słowniku
    8.05.2001
    8.05.2001
    Proszę o fachową pomoc w interpretacji znaczenia wyrazu wskazanym, np. „…wskazanym jest zastosowanie…”. Czy to oznacza, że:
    - jest to obowiązek inaczej „oblig"?
    - jest to wskazówka, iż dobrze by było?
    Jeżeli byłoby to możliwe, prosiłbym o przesłanie słownikowej interpretacji.
  • Dzierżawczość w języku polskim
    22.03.2016
    22.03.2016
    Drodzy sąsiedzi,
    chciałbym zapytać o wyrażanie relacji dzierżawczych w języku polskim. W moim języku (czeskim) i w języku polskim są interesujące podobieństwa i różnice dotyczące posesywności.
    1. Dzierżawczość jest wyrażana zaimkiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
      Oba języki mają zaimki dzierżawcze: můj/mój, tvůj/twój, svůj/swój, náš/nasz, váš/wasz, čí/czyj .
      Oba języki mają też dopełniacz dzierżawczy w 3. osobie: jeho/jego, její/jej, ich/ich.
    2. Dzierżawczość jest wyrażona odmienionym rzeczownikiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
      W obu językach jest tu dopełniacz: můj otec – dům mého otce, mój ojciec – dom mojego ojca, drahý přítel – dům drahého přítele, drogi przyjaciel – dom drogiego przyjaciela
    3. Oprócz tego w języku czeskim są przymiotniki dzierżawcze: otec – otcův dům, přítel – přítelův dům, których nie ma w polskim. Co ciekawe, język czeski odróżnia wyrażenia typu otcův dům od wyrażeń typu dům mého otce – nie możemy powiedzieć můj-otcův dům.
      Zauważyłem w języku polskim takie słowa jak Kraków (= ‘należący do Kraka?), Janów (dom), Cieszyn.

    W związku z tym mam pytania:
    • Jakie są historyczne formy wyrażania dzierżawczości w dawnym języku polskim (rzeczowniki, przymiotniki dzierżawcze, dopełniacz dzierżawczy)?
      Czy używaliście kiedyś wyrażeń typu ojców dom?
    • Kiedy i jak rozwinęły się one do obecnej postaci?
    • Co się kryje za dychotomią zaimków (dopełniacz dla 3. osoby versus zaimki dzierżawcze dla pozostałych osób)?
    Serdecznie dziękuję za odpowiedź
    Jan Zidek
  • Forma gramatyczna w odniesieniu do osób transpłciowych

    30.01.2021
    30.01.2021

    Czy osoby transpłciowe, które nie identyfikują się ani z rodzajem męskim, ani żeńskim, można określać mianem to? Po angielsku stosuje się do nich zaimek they, ale po polsku liczba mnoga jest chyba zbyt myląca. Tłumaczę książkę o osobie transpłciowej i zastanawiam się, czy zdania Harley wyszło przed dom bardzo zgrzytają. Wiem, że to nowa rzeczywistość, więc trudno o naturalny język, ale będę wdzięczna za radę.

  • ilość i liczba
    28.10.2008
    28.10.2008
    Szanowni Państwo,
    ostatnio dowiedziałam się, że Rada Języka Polskiego planuję zmiany (bądź już ich dokonała) związane z rzeczownikami policzalnymi i niepoliczalnymi. Czy to prawda, że ma się stać dopuszczalne mówienie o ilości rzeczowników policzalnych?
    Pozdrawiam serdecznie,
    Agnieszka
  • Interpunkcja modulantów
    12.11.2019
    12.11.2019
    Dzień dobry,
    proszę o radę: czy powinnam postawić przecinek po zwrotach co gorsza i o dziwo? Np. gdy tekst jest następujący:
    „Sytuacja była niepokojąca. Co gorsza nic nie zapowiadało poprawy pogody”.
    Gdybym użyła zamiast co gorsza zwrotu w dodatku, przecinek by nie wystąpił…
    Z wyrazami szacunku
    Stała użytkowniczka poradni
  • Jak nazwać rondo?
    3.10.2019
    3.10.2019
    W mieście zaproponowano nazwę ronda: Rondo Nadwiślańskiego Urzecza.
    Rada Miasta uchwaliła nazwę ronda: Nadwiślańskie Urzecze.
    Czy jest to prawidłowa odmiana zaproponowanej nazwy (dopełniacz)?
    Czy, chcąc zadośćuczynić wnioskodawcy, nazwa ronda powinna brzmieć Rondo Nadwiślańskiego Urzecza? Czy te dwie nazwy stanowią zasadniczą różnicę?
    Która forma jest poprawna? Czy w/w nazwy powinno się pisać dużymi literami?

    Dziękuję za odpowiedź. Janina.
  • Jan-Paweł?
    23.11.2005
    23.11.2005
    Poszukuję odpowiedzi na pytanie, czy polskie ustawodawstwo dopuszcza pisanie imion z łącznikiem. Jak wiem, do tej pory imiona Jan i Paweł stanowiły dwa odrębne imiona. Pisanie imion Jan-Paweł jako jedego imienia w dokumentach stanu cywilnego było niedopuszczalne. Imię Anna Maria jako jedno jest stosowane w pisowni niemieckiej, u nas są to dwa imiona.
    Pozdrawiam,
    Krystyna Zawal
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego